Wiele osób dość bezrefleksyjnie stosuje biotynę, czyli witaminę B7 (nazywaną także witaminą H). To niebezpieczne, bo przyjmowanie tej witaminy zafałszowuje wyniki badań tarczycy, testu ciążowego, i co może się skończyć tragicznie – daje test fałszywie ujemny troponin, których podwyższony poziom wskazuje na uszkodzenie komórek mięśnia sercowego, np. w przypadku zawału. Przy czym biotyna wpływa niekorzystnie na sam wynik badania laboratoryjnego, lecz nie na organizm.
– W samym procesie łysienia nie jest istotna łodyga włosa, lecz mieszek włosowy złożony z wielu komórek, poddawany czynnikom wpływu z otoczenia. Jakkolwiek choroba tocząca organizm może wpływać niekorzystnie na mieszek. Łysienie jest objawem różnych chorób. Dlatego, jeśli do lekarza trafia pacjent skarżący się na wypadanie włosów, nie powinno być to lekceważone – tłumaczy prof. Lidia Rudnicka, z Katedry i Kliniki Dermatologicznej Warszawskiego UNiwesrsytetu Medycznego, prezeska European Hair Research Society Meeting 2025 & Trichoscopy Course (EHRS),
Przykłady łysienia jako objaw różnych chorób:
- łysienie łuszczycowe;
- w toczniu układowym;
- w chorobach tarczycy;
- w różnych chorobach hematologicznych;
- w chłoniaku
- szpiczaku mnogim
- objaw przerzutów nowotworowych do skóry głowy
Rodzaje łysienia
- Łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet – dotyka ponad ¼ populacji. Wynika z nadwrażliwości mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT), który jest pochodną testosteronu. U mężczyzn objawia się charakterystycznym cofaniem linii czołowej i przerzedzeniem włosów na szczycie głowy, u kobiet przerzedzenie włosów jest bardziej rozlane;
- Łysienie plackowate – choroba autoimmunologiczna, w której organizm atakuje własne mieszki włosowe, co powoduje miejscowe wypadanie włosów. Nagle pojawiają się okrągłe lub owalne placki bez włosów na skórze głowy, czasem także na innych częściach ciała, takich jak brwi, rzęsy, czy broda.
- Łysienie telogenowe – stan, w którym dochodzi do nadmiernego wypadania włosów z powodu zaburzeń w cyklu wzrostu włosów, w szczególności w fazie spoczynku (telogenu). Spowodowane jest to nagłym przejściem wielu włosów do fazy spoczynku, co prowadzi do ich masowego wypadania i przerzedzenia.
- Łysienie bliznowaciejące – stosunkowo rzadkie schorzenie, jednak stanowi poważny problem zdrowotny. Występuje proces zapalny, prowadzący do stopniowej destrukcji mieszków włosowych, które są zastępowane przez tkankę łączną i zeszkliwiały kolagen.
Zdaniem profesor Lidii Rudnickiej ok. 60 proc. pacjentów trafiających do specjalistycznych poradni cierpi na łysienie fizjologiczne związane z wiekiem. Postępuje ono średnio o 10 proc. w ciągu ok. 10 lat. Niektórzy tracą włosy szybciej, inni wolniej. Ten proces zdecydowanie przyspiesza nikotyna, która obkurcza naczynia. Podobnie na skórę głowy wpływa stres, a także choroby układu sercowo-naczyniowego i czynniki środowiskowe.
Czytaj także: Lekarz medycyny estetycznej a nawet psycholog mogą uratować życie i uchronić pacjenta przed nowotworem
– Naszym pacjentom badamy skórę głowy, robimy trychinoskopię. Najnowocześniejsza metoda to przyłożenie do skóry głowy specjalnej sondy. To rodzaj elektronicznej biopsji, dzięki której widzimy, co się dzieje pod skórą. Ogromnym problemem jest łysienie plackowate. Pojawiają się ogniska, potem się zlewają aż w końcu dochodzi do wyłysienia. Im szybciej wdroży się leczenie, tym lepiej. Najskuteczniejsze jest, gdy się pojawia w ciągu 3-5 lat od wystąpienia pierwszych ognisk łysienia plackowatego. Im później wdrożymy leczenie, tym proces łysienia trudniej odwrócić. Łysienie bardzo obniża komfort życia. Często włosy wypadają w ciągu jednego dnia. Wyobraźmy sobie szok, gdy budzimy się bez połowy włosów na głowie – tłumaczy prof. Rudnicka.
Łysienie. Leczenie za pomocą nowoczesnych inhibitorów JAK
Ekspertka, powołując się na badania naukowe, podaje, że łysienie plackowate ma szczególnie destrukcyjny wpływ na osoby młode. W ich przypadku mówi się o wpływie ekstremalnie silnym. Niemniej również aż na 80 proc. populacji dorosłych łysienie plackowate ma bardzo duży wpływ.
Prof. Lidia Rudnicka:
Od łysienia plackowatego uzależnia decyzje życiowe 62 proc. osób dorosłych. Czy pójdę na imprezę, czy nie pójdę, czy podejmę pracę w domu, czy wyjdę do ludzi. Łysienie ostre trwa mniej niż pół roku. Najpierw w leczeniu stosuje się steroidy, a potem, jeśli nie ma rezultatu, sięga się po inhibitory JAK, czyli leki immunosupresyjne nowej generacji, jedyne zarejestrowane w leczeniu łysienia plackowatego. Widać ich skuteczność u istotnej części pacjentów. Około 20-30 proc. pacjentów nie odpowiada na leczenie inhibitorami JAK, ale reszcie zmieniają one życie. Te leki są dla nich nową nadzieją.
Inhibitor dla dorosłych jest zarejestrowany od 2022, natomiast dla dorosłych i dzieci od 12 roku życia od 2023 r. Terapie te są drogie – koszt roczny to ok. 50 tys. zł, a leczenie trwa kilka lat. NFZ wydaje zgodę na stosowanie inhibitora dla dorosłych w pojedynczych przypadkach. Inhibitor dla dzieci otrzymał negatywną opinię Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (OTMiT) ze względu na cenę. Lekarze więc nawet nie mogą wystąpić o leczenie.
– A to właśnie dzieci najczęściej dotyka łysienie plackowate. Drugą przyczyną łysienia u nich są choroby genetyczne. Czasem łysienie u dzieci idzie w parze z nieprawowiernościami w uzębieniu oraz z nadmiernym poceniem się. Niestety pojawia się również coraz więcej dzieci powyżej 8. roku życia z łysieniem androgennym – twierdzi prof. Lidia Rudnicka.
Czytaj także: Hormony a starzenie. Nowe spojrzenie na zmarszczki i siwe włosy
Łysienie. Kiedy udać się do lekarza
Należy pamiętać, ze łysienie może się nasilać np. wiosną. Jednak, gdy trwa dłużej niż trzy miesiące, wymaga diagnostyki dermatologicznej.
Czy nadmierna pielęgnacja może mieć przełożenie na problemy ze skórą?
– W łysieniu, jak mówiłam, główną rolę odgrywa mieszek. Natomiast nadmierna pielęgnacja może mieć destruktywny wpływ na łodygę włosa. Proszę pamiętać, że krew do mieszków dopływa z serca, a nie z zewnątrz, zatem mieszkom nadmiar kosmetyków nie zaszkodzi, zaszkodzi łodydze. Nie bałabym się też, że skóra pod kosmetykami nie oddycha – tłumaczy prof. Rudnicka. – Włosy łamią się pod wpływem ciepła z suszarki czy pod wpływem radykalnej zmiany koloru. Jeśli stosujemy za dużo produktów pielęgnacyjnych, skóra głowy może podrażnić się na dwa sposoby: wyskoczy wyprysk kontaktowy i rzadko – wyprysk alergiczny – dodaje ekspertka.
Najpopularniejsze mity narosłe wokół pielęgnacji włosów i skóry głowy
Modne dziś pillingi skóry głowy nie mają żadnego medycznego znaczenia, a mogą jedynie skórę głowy podrażnić;
Włosy myjemy tak często, jak wymaga tego cel estetyczny. Ale niemycie ponad tydzień to już przesada, bo na skórze głowy tworzy się mikrobiom. Z drugiej strony warto pamiętać, że po to mamy gruczoły łojowe, żeby natłuszczały łodygę włosa. Nadmierne likwidowanie łoju uszkadza ją;
Jeżeli pojawia się łupież, należy myć głowę codziennie szamponem antyłupieżowym;
Nieprawdą jest, że należy włosy suszyć suszarką. Ani jej użycie ani nieużycie nie daje różnicy. Przeciwnie – częste stosowanie suszarki może uszkodzić łodygę włosa;
Prawdą jest, że każda przyczyna łysienia znajduje się pod powierzchnią skóry głowy. To co jest nad powierzchnią, nie ma znaczenia;
Prawdą jest, że łysienie towarzyszy stosowaniu sterydów anabolicznych;
Prawdą jest, że mechanizmy popularnych leków na odchudzanie niekorzystnie wpływają na mieszki włosowe. Leki radykalnie zmniejszają apetyt, a wtedy pojawiają się niedobory żelaza i mikroelementów. Również po operacjach bariatrycznych pojawia się przewlekły niedobór pierwiastków;
Prawdą jest, że na razie jeszcze sztuczna inteligencja nie radzi sobie z analizą włosa.
